چند دسته و گروهاند كه هميشه بايد محتاط باشند و
با عصاي احتياط راه بروند، و كارهايشان را در زندگي سنجيده انجام دهند:
1- افرادي كه سنشان از چهل سال به بالا است و به
عبارتي در سرازيري قرار گرفتهاند و در واقع هر قدمي كه بر ميدارند، همان اندازه
به روز حساب نزديكتر ميشوند. در اين مورد روايتي هست كه ميفرمايد:
من بلغ اربعين و لا يتعصي فقد عسي؛
كسي كه چهل ساله شود و عصا دست نگيرد گناه كرده
است.
اين معناظ ظاهري روايت است و مسلماً معنايش اين
نيست كه افراد چهل سال به بالا بايد عصا به دست بگيرند. از اين روايت، ميتوان
چنين استفاده كرد كه:انسانها از چهلسالگي به بعد بايد احتياط بيشتري كنند و با
عصاي احتياط حركت نمايند، بايد رفتار و كردارشان را بپايند تا روز قيامت سرافكنده
و خجالت زده نباشند.
اين مطلب نيز در روايات آمده است كه: انسانها
وقتي به چهلسالگي ميرسند،از سوي خداوند، به فرشتگان خطاب ميشود كه ديگر عقل او
كامل شده و تجربه پيد ا كرده و ميداند كه به قبر و قيامت نزديك ميشود، بر او سخت
بگيريد و گناهانش را دقيقتر بنويسيد.
چقدر سخت است كه در روز قيامت خطاب شود: اي
پيرمرد! اي مجرم! اي كسي كه عقلت كامل شده بود،چرا گناه كردي؟ چرا نسجنيده گفتي و
شنيدي و چرا در كارهايت عاقبت انديش نبودي؟! و ...
2- توصيهاي هم به خانمهاي كارمند و اداري دارم و
ان، اين كه با عصاي احتياط حركت كنند. در اين باره روايات فراوان وجود دارد، آنان
در عين كار در اداره، بايد مواظب حجاب، نوع برخوردها و نشست و برخاستها باشند.
درباره حجاب بيش از ده آيه در قرآن وجود دارد كه
اين آيات به ما ميفهماند كه زن بايد مواظب خودش باشد. اين دستور قرآن است كه زن
در حد امكن بايد به مرد نامحرم تماس نداشته باشد، و در صورت ناچاري به اندازه
ضرورت.
«فاذا سالتموهن متاعاً فاسئلوهن من وراء حجاب
ذلكم..»؛[1]
و چون از زنان چيزي خواستيد از پشت پرده از آنان
بخواهيد اين براي دلهاي شما و دلهاي آنان پاكيزهتر است ... .
و دليلش را چنين آورده كه: اگر زن و مرد نامحرم با
يكديگر تماس نداشته باشند براي دل هر دو بهتر است؛ يعني تماس است كه در دل، طمع به
وجود آورد و سرانجام فساد ايجاد ميكند.
در خصوص بيرون رفتن زنان از خانه قرآن ميفرمايد:
«و قرن في بيوتكن و لا تبرجن تبرج الجاهليه
الاولي...»؛[2]
و در خانههايتان قرار گيرد و مانند روزگار جاهليت
قديم، زينتهاي خود را آشكار مكنيد...
البته مفهوم آيه اين نيست كه زن مطلقاً بيرون
نيايد و كمالات را براي خود كسب نكند. بيشك ميدانيم كه تحصيل زنان و دختران در
مدرسه و دانشگاه و يا ضرورتهاي شغلي ديگر مانند طبابت، معلمي، پرستاري و مشاغلي
از اين قبيل، لازمهاش آن است كه زن از خانه بيرون آيد. آن چه در قرآن مورد نهي
واقع شده، رفت و آمدهاي بيجا و تفريحهاي بيمورد است. درباره نگاه كردن
ميفرمايد:
«وقل للمومنين يغضوا من ابصارهم...»؛[3]
]اي پيامبر[ به مردان با ايمان بگو
چشمان خود را از نگاه به نامحرم بپوشانند.
اگر انسان احتمال دهد كه نگاهش منجر به فساد
ميشود بايد نظر نكند، ميفرمايد اگر نگاه شهوتانگيز نبوده و موجب فساد هم نباشد
باز هم بيش از اندازه نبايد نگاه كرد.
اين كه قرآن ميفرمايد مرد از زن نامرحم و زن از
مرد نامحرم چشم بپوشند و به يكديگر نظر نكنند، دو معنا در آن هست:
الف- نگاهت را كنترل كرده و به اندازه ضرورت نظر
كن؛
ب- سر به زير باش و به زن نگاه نكن و چشمهايت را
به چشمان زن نينداز.
در هر حال خداوند ميفرمايد: نظر كردن مرد و زن
نامحرم به يكديگر بايد به اندازه ضرورت بوده و از روي شهوت و ريبه نباشد.
مطلب ديگري كه در قرآن آمده درباره حرف زدن زن است
كه زن در حرف زدن بايد با احتياط باشد و خود را كنترل نمايد و صدايش را نازك، لطيف
و شهوتانگيز نكند:
«فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي من قلبه مرض»؛[4]
پس به ناز و كرشمه سخن مگوييد تا آن كه در دلش
بيماري است طمع ورزد.
براي اين كه لطافت در گفتار ونازك كردن صدا و
بالاخره صحبت شهوتانگيز موجب تحريك شهوت ديگران و در نهايت باعث به وجود آمدن
فساد ميگردد و افرادي كه قلبشان مريض است و تقوا ندارند به او طمع ميكنند.
سفارش ديگري كه قرآن به زنان دارد اين است كه:
«ولا تبرجن تبرج الجاهليه»؛[5]
و مانند روزگار جاهليت قديم، زينتهاي خود را
آشكار مكنيد.
نكتهاي كه در آيه شريفه وجود دارد و تكان دهنده
است اين كه ميفرمايد: خانم! تو مسلماني، جالب شدن و جلب نظر كردن،كار جاهليت است
و از رفتارهاي زنان غير مسلمان است، آنان در دوران جاهليت در كوچه و بازار به
گونهاي حركت ميكردند كه مردان به آنان نگاه كنند.
اي بانوان محترم كارمند، معلم، طبيب، پرستار، براي
شما كه مسلمان و پيرو قرآن هستيد، پوشيدن جوراب و چادرهاي آن چناني حرام است،
پوشيدن كفشي كه صدا دارد و رهگذران را به خود جلب كند حرام است و خلاصه اين كه هر
نوع آرايشي كه نظر نامحرم را جلب نمايد از ديدگاه اسلام حرام است، اين فتواي تمام
مجتهدان و مراجع است و هيچ اختلافي در آن نيست.
پيامبر(ص) در خانه حضرت زهرا نشسته بودند كه ابن
ام مكتوم وارد شد، تا خواست داخل اتاق شود فاطمه زهرا(س) پشت پرده رفت. پيامبر
براي اين كه به ما هم بفهماند فرمود: زهرا جان، ابن ام مكتوم كه نابينا است، چرا
پشت پرده رفتي؟! زهرا گفت: يا رسول الله! من كه چشم دارم، پيامبر به قدري خوشحال شد
كه فرمود: من به قربان تو.
اسلام نميگويد كه زن، اجتماعي نباشد و در اجتماع
وارد نشود،معلم و دكتر و... نباشد. بلكه ميگويد زن بايد عفيف و در مقابل
نامحرم،متكبر و با قاطعيت باشد.
صفت ديگري كه براي زن گفته شده اين است كه بايد
ترسو باشد؛ يعني در مواقع خلوت تنها از خانه بيرون نيايد و به ماشيني كه جز راننده
و يا افراد نامحرم نيستند سوار نشود. خلاصه در هر جايي كه احتمال بسيار ضعيف
ميدهد كه ممكن است عفتش لكهدار شود بايد با عصاي احتياط راه برود. پنجاه بلكه
هفتاد درصد از فسادهادر اثر بياحتياطي خانمها در عفت است.
چه بسيار ديده شده كه يك تبسم، عمل منكر و
نامشروعي را به دنبال داشته است و يك نگاه چه مصيبتهايي را به بار آورده است.
پي نوشت ها:
[1]. احزاب(33)آيه53.
[2]. همان، آيه33.
[3]. نور(24)آيه30.
[4]. احزاب(33)آيه 32.
[5]. همان، آيه33.